Verkenning Geulmonding
Over het onderzoek
Het Geulmondinggebied bij Bunde is zwaar getroffen tijdens de overstromingen in juli 2021. Een van de oorzaken daarvan was de beperkte afvoer van Geulwater onder het Julianakanaal door. Het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) ziet kansen om dit knelpunt aan te pakken en heeft adviesbureaus Royal HaskoningDHV & HKV opdracht gegeven om te onderzoeken welke maatregelen effectief en haalbaar zijn.
Het onderzoek was gericht op:
- Vergroten capaciteit sifon. Bij Bunde kruist de Geul het Julianakanaal middels een sifon (een buis onder het Julianakanaal). Het vergroten van de capaciteit van deze sifon kan in bepaalde situaties de kans op wateroverlast verkleinen. Diverse maatregelen om de capaciteit van de sifon te vergroten zijn onderzocht. Zoals aanpassing van de vorm van de sifon, lokale bedijking en betere afvang van drijfhout.
- Water afvoeren of omleiden. Er is ook gekeken naar mogelijkheden om Geulwater af te voeren of om te leiden. Hiervoor is afwatering vanuit de Geul naar het Julianakanaal in beeld. Tevens is gekeken naar mogelijke schadebeperkende maatregelen in het gebied ten noorden van de sifon (Bunde, Brommelen, Westbroek).
- Totaalbeeld. We hebben het onderzoeksbureau ook gevraagd om te bekijken of en hoe de maatregelen in combinatie met elkaar werken. Tevens moet het onderzoek inzicht geven in de kosten en de tijd die nodig is om de plannen uit te werken en vervolgens uit te voeren. Er wordt ook gekeken of sommige maatregelen snel opgepakt kunnen worden, vooruitlopend op het integrale gebiedsplan voor de stroomgebied van de Geul.
Resultaten
De uitkomsten van het onderzoek zijn:
Kansrijke maatregelen: verbeteren houtvang en stroomlijnen inlaat sifon
Uit het onderzoek is gebleken dat twee van de onderzochte maatregelen op relatief korte termijn kunnen worden gerealiseerd en geen negatieve consequenties hebben voor andere maatregelen. Dit betreft het verbeteren van de bestaande houtvang en het stroomlijnen van de inlaat van de sifon door middel van bovenschotten. WRL zal deze maatregelen dan ook verder uitwerken tot een definitief ontwerp, op basis waarvan vervolgens de samenwerkende partijen besluiten over de uitvoering.
Verder uitwerken: verhogen waterdruk op de sifon door bedijking
Ook is onderzocht in hoeverre het verhogen van de waterdruk op de sifon door middel van bedijking effectief en haalbaar is. Ook hiervan is gebleken dat dit in principe een effectieve maatregel is. Wel moet nog nader onderzocht worden hoe deze maatregel zo optimaal mogelijk kan worden ingepast in samenhang met de huidige waterbergingsfunctie langs de Geul. Op basis van het vervolgonderzoek kan een keuze gemaakt worden voor de meest effectieve uitwerking van deze maatregel. Deze zal vervolgens worden overwogen in het pakket aan maatregelen voor het stroomgebied van de Geul.
Maatregelen voor de langere termijn: afvoeren op Julianakanaal en uitbreiden sifon
Hoewel het Julianakanaal een redelijk grote hoeveelheid Geulwater zou kunnen opvangen of afvoeren, blijkt uit het onderzoek dat hier flink wat haken en ogen aan zitten. Er is nader onderzoek nodig om te bepalen of deze maatregel als ‘haalbaar’ bestempeld kan worden. Gezien de complexiteit gaat dit tijd kosten. Onze prioriteit ligt daarom bij het onderzoeken en uitwerken van andere maatregelen, ook om bovenstrooms water te bergen. Als later in het proces blijkt dat deze maatregelen onvoldoende zijn om het Geulmondingsgebied te beschermen, zullen we terugkomen op afwateren richting Julianakanaal. Ook de optie om de sifon uit te breiden met extra buizen zal overwogen worden in het integrale stroomgebiedsplan. Dit blijkt een relatief dure maatregel, waarvan de effectiviteit in relatie tot de kosten moet worden afgewogen binnen het complete pakket aan maatregelen voor het stroomgebied van de Geul.
Een aantal onderzochte varianten van maatregelen vallen af omdat ze geen meerwaarde bieden boven andere goedkopere en effectievere maatregelen. Het betreft het afvoeren van Geulwater naar de Beatrixhaven en het stroomlijnen langs de zijkanten van de inlaat van de sifon.
Het volledige rapport vindt u onderaan deze pagina. Heeft u vragen? Stuur dan een e-mail naar info@wrlimburg.nl.
Bijeenkomsten
Presentatie resultaten onderzoek
Op 4 juni 2024 zijn tijdens een gezamenlijke bijeenkomst met de Stichting Waterstop.nu in Meerssen de resultaten van het onderzoek gepresenteerd. Een samenvatting van de resultaten vindt u hierboven. Een link naar het onderzoeksrapport vindt u onderaan deze pagina.
Werkatelier verkenning Geulmonding
Op donderdag 25 januari 2024 vond er in Bunde een werkatelier plaats. Ongeveer 30 bewoners bogen samen met medewerkers van de adviesbureau’s Royal HaskoningDHV & HKV en WRL over kaarten van het gebied en dachten serieus en enthousiast mee over mogelijk effectieve maatregelen. De aangedragen suggesties worden in de verkenning en eindrapportage meegenomen. Hierbij zal per maatregel de kansrijkheid aangegeven worden.
Eerste informatiebijeenkomst
Tijdens een informatiebijeenkomst op 9 januari 2024 is de aanpak van het onderzoek toegelicht. Onderaan deze pagina vindt u een link naar de presentatie met de toelichting.
